6-7 yıldır Krize Müdahale dersleri vermekteyim, dolayısıyla bu alana yoğunlaşıp literatur okuma, uygulamalar ve müdahaleler de peşin sıra geldi. Edindiğim bilgi ve tecrübelerden kriz dönemleriyle ilgi bir kaç hususu sizlerle paylaşmak istiyorum.
Krizler yaşamımızda bizi en fazla zorlayan yaşantılardır. Çaresizliğin çok sert hissedildiği duygusal anlardır. Dayanılmaz derece duygusal bilişsel ve davranışsal karmaşaların yaşandığı maxsimum 8 haftalık ama genelde 3-5 haftada sonlanan yaşantılardır. Anlaşılması için daha somut bir örnek vereyim; zonklayan diş ağrınız gibi, dayanılmaz böbrek sancınız gibi düşünün.. yarına ertelenmesi pek mümkün olmayan duygusal acılar olarak düşünün. Ayrıca bunca acı da çaresizliği sonuna kadar hisseder kişi.
İntiharlar bir nevi ikiz kardeşi gibidir krizlerin, çaresizlikte en son care olarak görülür çoğu zaman. Kriz müdahalesi yapan uzman çoğu zaman intihar düşüncesi ile de savaşmak zorunda kalır vesselam.
Kriz tedavilerinin en önemli stratejilerinden bir kaçı; problemin yeniden tanımlanması, bireyin güçlü-zayıp yanlarını keşfedip problemle başa çıkma stratejileri kazandırma…vs; Sosyal hayata geri döndürme, Gelecek Planlama ve Umut Aşılamaktır.
Kriz de kişi çaresizken, carenin var olabileceğini hissedince iyileşme başlamakta, hayat için yeniden umutlanmaktadır.
Umut bir nevi yaşamın anahtarıdır.
Küçük bir çocukken büyüyebilmek, güçlü olabilmek umuduyla için sevmediği yemeği zorlada olsa yemektir.
Ergenken yetişkin olmanın, meslek sahibi olmanın, birey olmanın, kendi seçimini yapabilmenin umuduyla saatlerce ders çalışma motivasyon kaynağıdır.
Bir gencin çektiği onca gönül sızısına, hayal kırıklığına ragmen yeniden sevebilme/sevilebilme, aile kurabilme çabasının yegane kaynağıdır umut…
Evlenen çiftin başını sokabileceği iki oda bir salon ev umudu için borca harca girip dişinden tırnağından artırdığı çabadır..
Hayalindeki çocuğunu yetiştirmek umuduyla varlığını emek emek, ilmik ilmik çocuğuna nakşetmesi, aktarmasıdır…
Yediği yemekte
, yaptığı sporda sağlıklı kalabilmek, fit olmak umuduyla yaşamsal çabasıdır…
Hepimizin dualarında sağlık, sıhhat, huzur dur umut…
Hasta için nefes alabilmek, yakını için sevdiğini daha uzun yaşatabilmektir umut…
İnanan kişi için imanla ölüp cennete nail olabilmektir umut…
Umut varsa çaba vardır, çalışmak vardır, özveri vardır, sabır vardır..!
Umudumuz zamanla beraber yaşar, zaman da bizi yaşatır. Umudumuzla hayatımızın akışını farkedemeyiz, göz açıp kapatırmış gibi geçer zaman.
Umutsuzluk
Umut azaldıkça yorulduğunuzu farkedersiniz, bıkkınlığınız hissedilir olur hayattan…
Azaldıkça depresyon dönemleri gelir ardından, isyanlar peşin sıra….
Umut biterse, çaresizlik sizi Krize sokar, çaresizlik çoğu zaman ölümü çare olarak gösterir…
Naapmalı?
“””Efsaneye göre, Zeus kendinden ateşi çalıp insanlara veren Prometheus’un kardeşi Epimetheus’a balçıktan yapılmış tanrısal güzellik ve zekaya sahip Pandora’yı eş olarak gönderir. Epimetheus kardeşinin tüm uyarılarına karşı Pandora ile evlenir. Zeus, Pandora’ya evlilik hediyesi olarak topraktan yapılmış, çömlek benzeri bir kavanoz (yanlış yapılmış bir çeviri sonucu kutu olarak anılmaktadır) hediye eder ama bu kavanoz asla açılmamalıdır. Bir süre sonra merakına yenilen Pandora, kavanozu açar ve içindeki tüm kötülükler dünyaya yayılmaya başlar. Ancak son anda kutuyu kapatır bu da insanların içindeki “umut”tur; kötülüğün yayılmamış olması umudu.
Başka bir efsaneye göre de Pandora kutuyu açtığında dünyaya kötülük hakim olur ve Pandora kutuyu kapatırken de kutu Pandora’yı esir alır.
Diğer bir hikâyede ise Haberci Tanrı Hermes Olimposa giderken sırtında çok uzaklara götürmesi gereken sandığı Pandora ve eşine bırakır. Pandora merak eder kutuyu açar, kendine ve eşinin üzerine pişmanlık, kızgınlık, kibir vs. gibi kötü özellikler, yaşadıkları mutlu ormana ve de bütün dünyaya çeşitli kötü özellikler yayılır. Son anda Epimetheus sandığı kapatır. Sandığın içinden bir ses gelir. Sandıktan gelen cılız ses -Lütfen beni çıkarın. Dışardaki kötülüklerle ancak ben başedebilirim- der. Bu sefer Pandora ve eşi birlikte sandığı açarlar. Sandığın dibinde bir kelebek vardır. Sandığın içindeki kelebek tek umuttur.( https://tr.wikipedia.org/wiki/Pandora )””””
Dünyada mutlak ve daimi mutluluğa ermek pek mümkün değil gibi. Onca adaletsizliğe, kötülüklere, yanlışlara, hastalıklara ve ölümlere ragmen kişiyi hayata bağlayan yegane unsur umuttur dostlar.
İnsanların umudunu elinden almayın, yapabilirseniz insanlara umut verin. Siyasiler bunu çok iyi kullanırlar bilirsiniz, hedef 2099 vs.
Çoğu kişinin bazan elindeki tek sermayesidir umut ve varolduğu sürece yaşama çabası devam eder.
Anabalar evlatlarına, öğretmenler öğrencilerine, doktorlar hastalarına.. umut aşılamaya devam etmelidir. Umut ortadan kalkınca çaba da ortadan kalkar unutmamak gerek.
Hem yaradan demiyor mu “(Benden onlara) De ki :”Ey kendi aleyhlerinde olmak üzere ölçüyü taşıran kullarım.Allah’ın rahmetinden umut kesmeyin. Şüphesiz Allah bütün günahları bağışlar.Çünkü O bağışlayandır,esirgeyendir.”
(ZÜMER:53)
Umuda dair derlediğim anlamlı sözleride şuraya ekleyeyim dedim…
Umut, cesaretin yarısıdır. Balzac
Bir şeyden ümitsiz olan, ondan uzak olur. Hz. Ömer
Umut olmadan, umulmayanı bulamayız. Roger Garaudy
Ümit gidince, yaşamak zevki de gider. Emile Zola
Umut yoksa girişim de yoktur. Samuel Johnson
Umut, insanoğlunun bütün acılarının merhemidir. La Bretonne
Her şeyin yok olduğu anda bile, ümit vardır. Thales
Ümit, hayat boyunca sürer ve ölümle sona erer. Bernard Shaw
Bir yerde yaşam varsa, orada umut da vardır. M. T. Cicero
Tüm dünya vazgeç dediğinde umut fısıldar; bir kez daha dene.
Hepimiz aynı bataklıkta yaşıyoruz; ama bazılarımız yıldızlara bakıyor. Oscar Wilde
Asla ümitsizliğe düşme; ama düşersen de çalışmanı sürdür. Edmund Burke
Umudunu yitirme, şu hayatta bir şeyin bitişi, her zaman başka bir şeyin başlamasına sebep olmuştur.
Hayat bu, bir bakarsın her şey bir anda son bulur. Hayat bu, son dediğin an her şey yeniden canlanır. Şems-i Tebrizi
En korkulu anlarda bile ümidini kırma, unutma ki iliklerin en lezzetlisi en sert kemikte bulunur. Şeyh Sadi
Ümit, aldatıcı olsa da, hoş bir yolla hayatımızın sonuna doğru ilerlememizi temin eder. François de La Rochefaucauld
Bütün yıldızlar sönse ve her şey kararsa, insanın ruhunda tek bir yıldız parlamaya devam eder, bu ümit yıldızıdır. Eflatun
Her kışın yüreğinde titreyen bir bahar vardır, her gecenin peçesinin ardında, tebessümle bekleyen bir şafak vardır. Halil Cibran
Bir insan parasını kaybetmişse, hiçbir şeyini kaybetmemiş demektir, sıhhatini kaybetmişse, hayatının yarısını kaybetmiş demektir, ümidini kaybetmişse, her şeyini kaybetmiş demektir. Confucius
Doç.Dr. Mustafa USLU
Psikolojik Danışman